Wietplant onder de Kweeklamp - Hoe Sterk Moet de Lamp zijn?

Gedurende het leven van je wietplant is licht de belangrijkste factor. Zonlicht of het gebruik van een kweeklamp bepalen hoe groot je wietplant wordt en uiteindelijk ook de opbrengst. Zodra je de zon nabootst en binnen wiet kweekt, moet je een kweeklamp uitkiezen. Daarbij komen een aantal zaken kijken. In dit artikel vertellen we je over de lichtopbrengst en de effecten ervan op de kweek.

In dit artikel:

1. Kweekschema voor Binnen Wiet Kweken
2. HPS lamp of LED Groeilamp
3. Spectrum
4. Lichtintensiteit Meten
5. PAR vs. Lux vs. Lumen
6. Meer Licht = Meer Wiet
7. Conclusie

Kweekschema voor Binnen Wiet Kweken

In het handboek voor wiet kweken kun je lezen dat een 18/6 schema gebruikelijk is voor de groeifase van de wietplant. Verderop staat dat een 12/12 schema nodig is om je wietplant te laten bloeien. Wees gerust: in de basis klopt dat wel. Veel kwekers zijn het met elkaar eens dat deze twee schema’s een goede balans leveren tussen respectabele opbrengst en een niet al te hoge energierekening. 

Wil je experimenteren met alternatieve licht- of kweekschema’s? Kijk dan eens in dit artikel wat de voor- en nadelen zijn van het verlengen of drastisch verkorten van de “nepdag” bij binnen wiet kweken!

HPS lamp of LED-Groeilamp

De afweging om te kiezen voor een HPS lamp of LED-groeilamp heeft niet alleen te maken met het verlagen van de energierekening. De twee lampen maken gebruik van totaal andere technieken om dat broodnodige licht op de bladeren van je wietplant te krijgen. Allereerst: HPS is de naam van het peertje dat je in de lamp draait. Zo’n lamp heet eigenlijk een HID (High Intensity Discharge) lamp. Die wordt voorzien van een voorschakelapparaat of VSA om hem aan te kunnen krijgen en te voorkomen dat je stoppen doorslaan. De HPS (High Pressure Sodium) is dankzij het warme, gele licht ideaal voor de bloeiperiode van wietplanten. Hoewel je ze ook voor de groeiperiode kunt gebruiken, is een koeler getinte kweeklamp beter geschikt. Zo’n MH (Metal Halide) lamp bevat een ander type gas en de ontsteking techniek is net even anders dan bij HPS.

Dat een HPS ook geschikt is voor de groeifase, heeft te maken met het feit dat dit type lamp een breed spectrum licht uitstraalt. Dat is wetenschappelijke taal voor “meerdere kleuren tegelijkertijd”. Bij LED kweken is dat andere koek. Eén zo’n LEDje straalt namelijk maar een heel klein of smal deel van het zichtbare licht uit. Dat heeft een aantal voordelen. De benodigde energie is veel lager voor dezelfde lichtopbrengst en de warmteproductie kan daardoor lager zijn.

Spectrum

Onze huid kleurt bruin of rood als we in de zon lopen. Dat komt door een onzichtbare “kleur” licht in zonlicht die we UV-straling noemen. Toch verkleuren we niet doordat er een blauwe lamp op onze huid schijnt. En dat terwijl blauw en UV niet eens zo gek ver uit elkaar liggen. Wietplanten zijn op een soortgelijke manier gevoelig voor bepaalde kleuren licht, maar niet voor andere. Daarom is het zinloos om bij wijze van spreken een groene lamp op hoog vermogen te laten draaien in de hoop dat ze sneller groeien.

(Wiet)planten groeien en bloeien dankzij het proces van fotosynthese. Kooldioxide en water worden door middel van licht omgezet in zuurstof en suikers waarmee een plant groeit. Maar fotosynthese werkt net als het bruinen van onze huid niet als de kleur van het licht niet klopt. Je kunt de lamp nog zo fel zetten, maar als het blad niet gevoelig is voor die lamp, gebeurt er niks. Nou ja, uitdroging en verbranding zullen op den duur wel een probleem worden. Om dat te voorkomen en onzinnig stroomverbruik tegen te gaan is het vooral bij LED-lampen zo belangrijk dat de juiste kleur LEDjes in de lamp zijn gezet. 

Lichtintensiteit Meten

De hoeveelheid licht kun je meten. Hoe intens de lamp is meet je in Lumen (lm). Deze maat zie je wel eens op de verpakking van gloei-, LED- en spaarlampen staan, zodat je ze goed onderling kunt vergelijken. Het vermogen of Wattage is namelijk heel verschillend bij deze drie soorten lampen. 

Als we binnen wiet kweken, is de afstand van de lamp ook belangrijk. Want de intensiteit van het licht uit een lamp neemt namelijk af met de afstand. Daarom kijken we naar de hoeveelheid lux. Met een luxmeter kun je vrij eenvoudig meten hoe licht het ergens is. Het is een beetje een abstract begrip. Laten we daarom eens kijken naar wat praktijkmetingen.

• 0,3 Lux - Volle maan bij heldere hemel
• 50 Lux - Sfeervolle woonkamer
• 80 Lux - Heldere verlichting in de keuken of woonkamer
• 320 - 500 Lux - Kantoorverlichting
• 400 Lux - Zonsopkomst of -ondergang op een heldere dag
• 1000 Lux - Bewolkte dag / Studioverlichting
• 10.000 - 25.000 Lux - Klaarlichte dag, maar niet de volle zon
• 32.000 - 100.000 Lux - Direct Zonlicht

Laten we dat vervolgens vergelijken met hoeveel licht wietplanten nodig hebben:

• Clonen en zaailingen - 5.000 - 7.000 lux
• Wietplant in de groeifase - 15.000 - 50.000 lux
• Wietplant in de bloeifase - 45.000 - 65.000 lux

Er wordt aanbevolen om wietplanten niet meer licht te geven dan 75.000 lux. Wietplanten bereiken namelijk een maximum groeisnelheid rond dit niveau. Het zou wel kunnen, maar dan moet de plant voorzien worden van een toevoer aan extra kooldioxide (CO2) en daar zijn marginale extra resultaten mee te behalen. De extra winst weegt niet op tegen de hogere kosten [1].

PAR vs. Lux vs. Lumen

Lumen is dus de hoeveelheid licht die een lamp kan uitstralen. Lux is de hoeveelheid licht op een bepaald oppervlak op een bepaalde afstand. Bij PAR gaan we nog een stapje verder. 

Voor de LED-kweeklamp hebben we geleerd dat de type LEDs erg uitmaken voor de effectiviteit van de lamp. Daarom wordt een kweeklamp voorzien van een andere manier om de lichtintensiteit te bepalen.

De PAR (Photosynthetically Active Radiation) is het licht dat daadwerkelijk bijdraagt aan de groei en bloei van je planten. Licht dat “zichtbaar” is voor je planten wordt ook wel uitgedrukt in de eenheid PPFD of µmol/m2/sec. Zonder te diep in te gaan op deze zaken, kunnen we je op basis van het hiervoor aangehaalde onderzoek vertellen welke waarde je moet hebben voor binnen wiet kweken:

• Groeifase optimale PAR / PPFD waarde: 300 - 400 µmol/m2/sec
• Bloeifase optimale PAR / PPFD waarde: 600 - 1500 µmol/m2/sec

Ook de PAR-waarde is afhankelijk van de afstand van de lamp tot de plant. Bij kweken met LED geldt echter dat ook de optimale afstand afhankelijk is van het type LEDS, hun onderlinge afstand en het vermogen. Meestal staan dit soort gegevens en de gewenste afstand van de kweeklamp wel vermeld bij de betere LED-kweeklampen. En als je een echte kweeklamp koopt, hoef je je geen zorgen te maken over het type LEDs en hun kleur.

Hoeveel Lumen voor HPS Kweeklamp?

Bij HPS en MH-groeilampen is het iets makkelijker. Heb je een kweekruimte die groter is dan één vierkante meter? Kies dan een lamp of lampen uit met een totale lichtopbrengst van meer dan 20.000 lumen. Gebruik deze vuistregel voor het bepalen van de hoogte van je kweeklamp: 10% van het wattage van de lamp in centimeter. Dus als je drie lampen van 400 Watt gebruikt, hang je ze alle drie op 40 centimeter boven je planten.

PAR en Lux omrekenen

Er zijn loeidure PAR-meters te koop bij online speciaalzaken. Maar als je een veel goedkoper lux meter gebruikt, kun je de twee ook omrekenen. De voorwaarde voor omrekenen van PAR en lux is wel dat je dezelfde lamp gebruikt als dat je online kunt vinden. De volgende omrekentabel is bijvoorbeeld geschikt voor de Philips SON-T 1000W/400V lampen. We raden geen enkele lamp aan, maar delen alleen gegevens die we elders hebben kunnen vinden [2,3]. Wiet kweken met lampen is namelijk niet toegestaan in Nederland. We nemen dan ook geen verantwoording voor het overtreden van de wet. Die verantwoording ligt bij jezelf.

* Meer dan 75.000 lux is niet aan te bevelen bij wietplanten.

Meer Licht = Meer Wiet

In een onderzoek uit 2018 van twee Amerikaanse bedrijven (waar wiet kweken legaal is), onderzochten wiet bedrijf OutCo samen met kweeklampen bedrijf Fluence naar de optimale hoeveelheid licht. Ook zij tonen aan dat wiet rond de 1200 µmol/m2/sec licht een soort verzadigingspunt bereikt. Daarom heeft het geen zin om krachtigere lampen op te hangen.

De grootste winst werd behaald bij door de hoeveelheid licht te verhogen van 400 naar 600 μmol/m2/s. Er werd daarbij 51% meer opbrengst van de planten gewonnen. Het gebruikte type LED-verlichting gaf ook een hogere opbrengst bij hetzelfde vermogen HPS lamp [4]. Betekent dat automatisch dat LED beter is dan HPS? Dat kun je niet concluderen uit dit onderzoek. Je kunt alleen zeggen dat deze specifieke Fluence SPYDRx PLUS LED-lampen beter presteerden dan de gekozen HPS lamp. Vooral in LED-kweeklampen zit enorm veel verschil. Eentje bij Aliexpress bestellen biedt absoluut geen garantie op een hogere opbrengst en een lagere energierekening.

Resultaten uit het onderzoek van Fluence en OutCo [4].

Conclusie

De vraag “hoeveel licht heeft mijn wietplant nodig?” blijkt tweeledig te zijn. Ten eerste kun je de vraag beantwoorden met hoeveel uur licht een plant per dag nodig heeft. Aan de andere kant van het verhaal staat hoe sterk dat licht dan moet zijn. De beste lichtintensiteit is een complex vraagstuk als je je er echt in verdiept. Zeker wanneer je met een LED-kweeklamp voorziet in de onverzadigbare honger naar licht. Wil je meer weten over de verschillen tussen kweken met HPS of LED-lampen? Of ben je gewoon op zoek naar welke kweeklamp voor jou het meest geschikt is? Lees dan dit artikel waarin we een handige keuzehulp laten zien.

Bronnen:

• [1] Chandra, S. et al. “Photosynthetic response of Cannabis sativa L. to variations in photosynthetic photon flux densities, temperature and CO2 conditions”. Physiology and Molecular Biology of Plants, Springer Nature. Oct. 2008.

• [2] Dueck, T. “Licht & LEDs in de Kas”. Wageningen University & Research. 24 Jun. 2008.

• [3] “Omrekenen van LUX naar PAR en Globale Straling” Hoogendoorn. 2001.

• [4] Justice, A. “The Experiment: Light Intensity Impact on Yield and Secondary Metabolites” Fluence, OutCo. 2018]