Neurotransmitters en de Soorten Drugs die ze Nadoen

Wist je dat we in ons lichaam iedere dag stoffen aanmaken die sterk lijken op allerlei soorten drugs? Deze neurotransmitters vervullen belangrijke functies, maar dopamine, serotonine en endorfine kunnen ons ook allerlei gevoelens geven die de meest potente drugs ook nabootsen. Hoe werkt dat? Wat doen drugs dan met je? In dit artikel duiken we in de werking van verschillende soorten drugs zoals XTC, THC en PCP en kijken we wat de overeenkomsten zijn tussen drugs en neurotransmitters.

In dit artikel:

1. Wat zijn Neurotransmitters?
2. Wat doen Neurotransmitters?
3. Farmacodynamiek - Hoe werken Drugs?
4. Dopamine, Serotonine en Drugs - Zo werkt je Lichaam</li>
5. Soorten Drugs en Hoe ze Werken
6. Conclusie: Neurotransmitters zijn de Natuurlijke Drugs

Wat zijn Neurotransmitters?

Neurotransmitters zijn signaalstoffen die met chemische informatie signalen geven in het brein en in het lichaam. Deze stoffen zorgen ervoor dat we reageren op impulsen van buitenaf vanuit de zintuigen of van binnenuit vanuit ons zenuwstelsel. 

Neurotransmitters: de Drugs Waarmee je Geboren Wordt?

Omdat deze signaalstoffen zoveel lijken op drugs, vinden we het belangrijk om er een artikel aan te wijden. Ze kunnen namelijk een stimulerende functie hebben zoals glutamaat, maar ook een remmende of inhiberende werking zoals GABA.

Wat doen Neurotransmitters?

Je lichaam bevat een hele scala aan neurotransmitters. Om het makkelijk te maken hebben we voor een aantal neurotransmitters een mooie cheat sheet voor je gemaakt. Deze cheat sheet is alles behalve compleet, want voor iedere stof valt een heel boek te schrijven. Laten we eens kijken wat de stoffen met je brein en gevoel doen.

Dopamine - Vaak wordt dopamine genoemd als de stof van beloning, maar dat is niet helemaal juist. De rol van dopamine in je brein is onder andere het najagen van dingen die we niet hebben. Je krijgt een natuurlijke dopamine boost als je uitkijkt naar iets of werkt aan iets dat een doel heeft. Hoge dopaminegehaltes leiden tot bewegelijkheid, impulsief en consumerend gedrag. Lage gehaltes kunnen onder andere besluiteloosheid, lusteloosheid en depressie veroorzaken.

Serotonine - Serotonine maakt je blij of tevreden met het hier en nu. Een hoog gehalte serotonine zorgt voor een gevoel van tevredenheid en onderdrukt angst, agressie en verdriet. Een serotonine tekort geeft allerlei gevoelsmatige ongemakken en kan een oorzaak zijn voor bepaalde depressies.

Norepinephrine - Wordt ook wel noradrenaline genoemd. Het maakt lichaam en geest klaar voor actie. Als je veel norepinephrine in je brein hebt, ben je alert, opgewonden en werkt je geheugen beter. Ook voel je je opgejaagd en gestrest. Dit stofje is op zijn laagste niveau als je slaapt en stijgt zodra je wakker bent.

Melatonine - Melatonine signaleert dat het tijd is om te gaan slapen en je brein maakt het pas aan als het donker genoeg is.

Anandamide - Het stofje dat de gelukzaligheid veroorzaakt die sporters voelen na langere periodes sporten. Het veroorzaakt de “runner’s high”.

GABA - Gamma-aminoboterzuur remt de werking van andere neuronen in de hersenen. Te weinig GABA kan leiden tot angst, slapeloosheid, geïrriteerdheid en in extreme gevallen tot epileptische aanvallen. Veel van deze stof heeft een kalmerend effect.

Glutamaat - Zenuwcellen gebruiken glutamaat om signalen door te sturen naar andere cellen in het lichaam. De balans van glutamaat in het brein is belangrijk, omdat zowel een te veel als te weinig glutamaat in de hersenen schade kan veroorzaken. Het heeft het sterkste oppeppende effect op het centrale zenuwstelsel.

Endorfines - Zijn een groep neurotransmitters met pijnstillende eigenschappen. Ze komen vrij bij lichamelijke inspanning, pijn, liefde, een orgasme en zelfs bij pittig eten. Veel endorfines geven je het gevoel van euforie en totale ontspanning. Te weinig endorfines maken je gevoelig voor ongemakken en zorgen ervoor dat je risico’s mijdt.

 Opiaten zoals heroïne en morfine kunnen worden gewonnen uit de slaapbol; een speciale soort papaver. Opiaten binden aan opioïde receptoren en blokkeren pijn, maar geven ook een gevoel van gelukzaligheid door endorfines.

Acetylcholine - Als norepinephrine je in een staat van alertheid brengt, werkt acetylcholine als een zaklamp in het donker voor de aandachtsspanne. Het focust je aandacht op zaken die op dat moment essentieel zijn. Als de concentratie van deze twee stoffen hoog is, kom je in een staat van flow terecht waarin je maximaal geconcentreerd kunt leren. Zo’n staat duurt vaak niet heel lang. Een tekort aan acetylcholine veroorzaakt een ernstige vorm van spierzwakte.

Histamine - Histamine reguleert onder andere de slaap/waak processen. Ook maakt het je alert in onbekende situaties. Te veel histamine kan je gedachten vertroebelen, waardoor je moeite hebt om je te concentreren en informatie vast te houden. Een vermindering van histamine heeft kalmerende en verdovende effecten.

Taurine - Op papier is taurine (nog) geen neurotransmitter, maar heeft wel alle eigenschappen die de neurotransmitters hierboven ook hebben. Taurine heeft een angstremmende rol in de hersenen en zorgt net als GABA voor een verminderde activiteit van andere cellen.

 Chocolade bevat een vorm van cafeïne én maakt extra anandamide, serotonine, dopamine en endorfine los in je lijf. Harddrugs; die pure chocolade!

Farmacodynamiek - Hoe werken Drugs?

We geven toe. Dit is een blog met veel woorden die je misschien nog nooit hebt gehoord of gelezen. Vooral daarom proberen we het niet al te taai te maken. Farmacodynamiek is de studie naar hoe medicijnen en drugs werken. Waarom ga je opeens van iedereen houden als je XTC gebruikt en waarom voel je je zo relaxed en gelukzalig van een jointje? 

Het is niet toevallig dat in het Amerikaans Engels de vertaling voor “Medicijnen” en “Drugs” hetzelfde is. Het verschil tussen de twee wordt vaak aangeduid met illegal. In Amerika zijn drugs dus zowel medicijnen als genotmiddelen. Dat komt omdat veel medicijnen een vergelijkbare werking hebben met drugs. Er is één groot verschil: het doel van een medicijn is om het zo veel mogelijk te laten werken waar het voor bedoeld is en de bijwerkingen zo laag mogelijk te houden.

 Neurotransmitters zijn die rode puntjes die worden uitgewisseld tussen de twee blauwe zenuwcellen.

Dopamine, Serotonine en Drugs - Zo werkt je Lichaam

Drank en drugs geven ons een bepaald gevoel doordat ze stoeien met de neurotransmitters of de receptoren waarop ze zich nestelen. Drugs kunnen bijvoorbeeld:

• Neurotransmitters nadoen,
• Extra neurotransmitters helpen aanmaken of verminderen,
• Ze langer of korter laten zitten op de receptor,
• Zorgen dat neurotransmitters beter of juist slechter werken,
• Een tegenovergestelde werking hebben van een bepaalde neurotransmitter.

Psychedelica als LSD, DMT, paddo’s en truffels doen serotonine na. Ze passen precies op de receptor (5-HT2A) waar normaal gesproken serotonine op past. THC doet hetzelfde voor receptor (CB1) waar normaal anandamide op zit.

De ayahuasca liaan banisteriopsis caapi en planten als bijvoorbeeld de Syrische wijnruit bevat een hoge hoeveelheid natuurlijke MAO-remmers. Dit soort stoffen laten neurotransmitters dus langer zitten, omdat het stofje MAO (monoamine oxidase) normaal de receptor opruimt. Op die manier wordt voorkomen dat serotonine (en DMT dus ook) snel worden verwijderd. De liaan maakt DMT oraal actief. Met andere woorden: DMT alleen werkt niet als je het via de mond inneemt. De MAO-remmers in de ayahuasca liaan zorgen ervoor dat de DMT een effect heeft. Doordat de DMT lang blijft zitten door de MAO-remmers, duurt een ayahuasca trip ook zo lang.

MDMA, de werkzame stof in ecstasy, verhoogt tijdelijk de aanmaak van serotonine en remt de heropname. Je krijgt in een korte tijd zoveel serotonine in je hersenen, dat je zintuigen op scherp staan, je stemming top is en je seksuele verlangens toenemen. Maar MDMA doet nog meer. Ook remt het de heropname van norepinefrine en dopamine. Daardoor voel je je alert, fris en ervaar je gelukzaligheid.

Agonist en Antagonist

Als je het over neurotransmitters hebt en drugs, dan moeten we ook iets vertellen over agonisten en antagonisten. Drugs met een agonistische werking, versterken het effect van bijvoorbeeld neurotransmitters. Een goed voorbeeld hiervan is nicotine, dat op de acetylcholine receptor gaat zitten. Daardoor kun je je nog beter concentreren en voel je je scherper. Een agonist kun je zien als WD-40 of kruipolie voor het sleutelgat waar de juiste sleutel nog beter in past. Antagonisten hebben een tegenovergestelde werking: ze blokkeren de normale functie van de receptor. Stel je voor dat je de sleutel in het slot draait en afzaagt voorbij de handgreep. Dan wordt het wel erg lastig om de deur te openen. 

Een hele bekende antagonist is cafeïne. Die blokkeert namelijk de opname van het stofje adenosine op de gelijknamige receptor. Adenosine maken we aan zo lang we wakker zijn. Het geeft onder andere het gevoel van moeheid en daarmee het signaal dat het tijd is om te slapen. Maar het effect is van tijdelijke aard. Adenosine wordt niet opgeruimd zolang de receptor geblokkeerd is. Het resultaat? Na je zoveelste bak koffie slaat de moeheid extra hard terug!

Soorten Drugs en Hoe ze Werken

We hebben een mooie tabel voor je waarin je snel kunt zien wat welke soorten drugs precies doen. We beperken ons weer tot enkele van de meest gerapporteerde mentale effecten.

Disclaimer: wij raden je af om (illegale) drugs te gebruiken. Deze tabel is bedoeld om informatie te verschaffen en verschillen tussen soorten drugs te verduidelijken.

Conclusie: Neurotransmitters zijn de Natuurlijke Drugs

Die cocktail van stoffen die je lichaam in staat is om aan de lopende band te produceren, houd je in leven, maakt je gelukkig en houd je gezond. Als de balans van neurotransmitters verstoord wordt, bijvoorbeeld door drugsgebruik, werken lichaam en geest in een korte tijd extra goed of juist minder. Soms zijn deze effecten wenselijk, maar lang niet altijd. Zo is een biertje is best leuk, maar na een half kratje moet je de negatieve effecten van alcohol serieus nemen. Ook is een tekort aan serotonine na een weekend uit je bol een recept voor je rot voelen. Dat rot voelen wordt ook wel een dinsdagdip genoemd. Wil je weten hoe dat werkt? Lees deze blog.

Je hebt in dit artikel een beetje geleerd dat drugs spelen met de natuurlijke neurotransmitters. Daardoor voel je je tijdelijk anders als je onder invloed bent. Maar soms moet die schade ook weer worden ingehaald. Net als dat je te veel koffie kan hebben gedronken waardoor je slaapproblemen krijgt, kan ook te veel XTC een flinke dip of depressie veroorzaken. Andere keren is de schade permanent. We weten dat alcohol leverschade veroorzaakt en tabak ernstige longschade. Sommige drugs maken het leven eventjes zo lekker, dat je constant meer wilt. Zo’n psychologische verslaving is beslist geen pretje, omdat je dan gewend raakt aan de kick die externe stoffen geven. Het is de bedoeling dat je je goed en lekker voelt zonder al deze middelen. Dat is uiteindelijk wat neurotransmitters doen. Is dat niet het geval en heb je lange tijd meer nodig? Trek dan aan de bel bij je huisarts, familie of bij een Jellinek kliniek. Want afhankelijkheid is geen pretje. Wees eerlijk naar jezelf.