Begin het jaar goed met goede voornemens! Een maandje niet drinken, minder blowen, afvallen, naar de sportschool… In dit artikel geven we je praktische tips om je nobele doelen daadwerkelijk te halen. Ook als het even tegenzit. Maar we zouden Dutch-Headshop niet zijn als we daar een smartshop sausje over doen.
Goede voornemens zijn doelen voor het nieuwe jaar waarin we met onszelf afspreken op een of andere manier te veranderen. Daar voelen we ons goed bij en hopelijk leidt het ook tot verbetering in ons dagelijks leven. Toch blijkt het gros van de bevolking goede voornemens niet te halen. Uit een onderzoek van ING Bank uit 2016 [1] bleek dat 80% van de Nederlanders goede voornemens heeft. Daarvan denkt 83% het doel te halen. Zwaar overschat. Want als puntje bij paaltje komt, heeft slechts 17% dat doel ook gehaald. Daar komt nog bij dat als je dezelfde mensen vraagt wat het goede voornemen vorig jaar was, 30% het alweer vergeten is. Hoe zorg je ervoor dat je de eindstreep haalt?
Tips om je Goede Voornemens te Halen
Wat kun je doen om je voornemens te verwezenlijken? Wij geven je tips op basis van wat we hebben geleerd en gelezen.
Maak je goede voornemens kleiner (en daardoor beter meetbaar)
En realistischer! Om dezelfde reden dat je 3 beter kunt onthouden dan een getal als 4325, is het makkelijker als je begint met behapbare brokken. Bij Dutch-Headshop werken we ook zo. Iedere dag hebben we een miljoen dingen te doen. Zonder planning of structuur komen we geen stap vooruit. Dat zou jou ook kunnen helpen. Zeg in plaats van: “ik ga stoppen met drinken”, ik drink in januari geen alcohol.
De sportschool is precies hetzelfde liedje. Als je vindt dat je meer moet sporten of bewegen, dan is het afsluiten van een sportschoolabonnement niet de eerste stap. Het daadwerkelijk sporten is de eerste stap.
Maak je goede voornemens SMART
Nog zoiets dat we vaak doen bij Dutch-Headshop. SMART staat voor:
- Specifiek. Wat wil je doen, wanneer begin je, hoe ga je het aanpakken, wie heb je daarbij nodig en waar ga je het uitvoeren? En misschien wel het belangrijkste: waarom ga je dit doen? Daar komen we straks op terug. Afvallen is geen specifiek doel. Veel specifieker: 2 kilo afvallen door 30 dagen niet te snacken, geen frisdrank en doordeweeks geen vlees te eten. Meten vóór het ontbijt.
- Meetbaar. Hoeveel moet je doen om je doel te halen? En hoe meet je dat?
- Acceptabel. Sta je zelf achter je goede voornemens? Staan anderen daar ook achter? Dan kun je daar hulp bij inschakelen. Maar pas op*
- Realistisch. Nogmaals, maak je doel kleiner en haalbaar.
- Tijdsgebonden. Wanneer wil je dat het doel behaald is? Eind januari? 31 december?
*Stop met mensen te vertellen wat je gaat doen, maar doe het gewoon.
Er gebeurt iets bijzonders in je brein als je iemand je plannen vertelt. Doordat je vertelt wat je gaat doen, registreren je hersenen dat je er al aan bent begonnen. Dat heeft te maken met een shotje dopamine dat vrijkomt bij het delen van je goede voornemens.
Dopamine is een neurotransmitter (signaalgever) die ervoor zorgt dat je iets wilt dat je nu niet hebt. Het maakt ons op die manier gemotiveerd om actie te ondernemen. Maar het verschil is dat dopamine die actie niet uitvoert. Het is niet alsof je iets doet door er aan te denken. Toch zegt je grijze massa van wel. Daar komt bij dat er nu minder dopamine voorradig is om je goede voornemens ook echt uit te voeren.
Het vertellen van goede voornemens kan dus de wind uit de zeilen nemen. Tegelijkertijd kan het delen van je plannen ook een vorm van verantwoordelijkheid scheppen. Als je je partner vertelt dat je wilt stoppen met drinken, kan je partner je daarbij helpen en steunen als je het moeilijk hebt.
Doorpakken als het tegenzit
Iedereen heeft even zijn of haar dag niet. Je zit er na de eerste week in januari doorheen en je grijpt naar oude gewoonten die je gewend bent of je even dat comfort geven waar je naar op zoek bent. Je geeft eraan toe. Je grijpt naar de fles, de joint, de snacks. Je gaat achterover zitten, zwengelt YouTube aan en voordat je het weet ben je weer aan het doemscrollen door social media die jou niks anders opleveren dan een minderwaardigheidscomplex. Nou, die goede voornemens kunnen bij het grofvuil. Je hebt het niet gehaald, vertel je jezelf.
Maar is dat wel zo? Je was 5 dagen goed op weg toch? Nu is het weekend en in één zwak moment vind je dat je gefaald hebt en dus haal je de eindstreep niet. Je ziet je geest al dwalen en je vertelt jezelf dat je nooit zal veranderen. In december probeer je het opnieuw. Als je zin hebt. Maar wat als je jezelf een ander verhaaltje vertelt? Jammer dat je een dag je doel niet hebt gehaald. Morgen weer verder waar je gebleven was.
Gek genoeg werkt het niet zo in ons hoofd. We moeten van onszelf op de rails blijven. Maar als we ontsporen hebben we een zwaar treinongeluk. Het vereist een compleet andere manier van denken (en handelen!) om je goede voornemens door te pakken. Denk hier eens aan terug als het gisteren even tegen zat.
Kies 1 goed voornemen in plaats van 10
Het kan zijn dat externe factoren ervoor zorgen dat je vervalt in oude gewoonten. Er is een bepaalde mate van doorzettingsvermogen nodig om goede voornemens te halen. Maar blijkt het dan toch te complex te zijn? Dan zijn je voornemens waarschijnlijk te ambitieus.
Een goed voorbeeld in de vorm van een anekdote. Een vriend wil stoppen met roken, cafeïne, YouTube videos kijken, blowen, drinken en iedere dag sporten, 2 liter water drinken en een dagboek bijhouden. Yep, dat is nogal een lijst. Als één ding tegenzit, is het makkelijk om toe te geven aan al die andere dingen. Dan wordt de tegenslag ineens extra heftig als je compleet van het padje raakt. Pak liever één goed omschreven en haalbaar doel dan jezelf vanaf de kern te willen veranderen. Het kost minstens 30 dagen om een gewoonte los te laten en nog eens 30 dagen om te wennen aan de nieuwe normaal. En dat is zonder dat we kijken naar enige lichamelijke verslaving die roken, of nog heftiger, opiaten met zich meebrengen.
Goede Voornemens Begrijpen
Goede voornemens komen voort uit ons verlangen onszelf te verbeteren. Om die reden alleen al zijn goede voornemens een goed idee. Als je morgen een betere versie van jezelf neer wilt zetten dan wie je vandaag was, doe je jezelf daarmee een plezier op de lange termijn. En mogelijk ook anderen.
Je moet je alleen wel realiseren dat je altijd jezelf meeneemt in je goede voornemens. Op het moment doe je dingen omdat je het wilt, omdat je het gewend bent of omdat het zo gegroeid is uit traditie.
Over Routines: Geluk Begrijpen
Willen veranderen. Waar komt dat vandaan? We verwachten dat wij of anderen gelukkiger worden als we veranderen. De relatie van geluk en goede voornemens is nauw verweven. Om gelukkig te worden kun je eigenlijk maar twee dingen doen.
- Voldoen aan die verwachting of:
- die verwachting bijstellen.
Nog een anekdote. Een goede vriend heeft thuis wel eens woorden met zijn vrouw omdat de afwas blijft staan. Hier hebben man en vrouw duidelijk een ander ideaalbeeld van het aanrechtblad. Hij vind het prima als er een paar glazen staan en zij wordt onrustig als er ook maar één glas staat. Om dit probleem op te lossen kunnen ze afspreken dat de afwas wordt gedaan op één of meerdere momenten. Dat is het voldoen aan de verwachting. Maar je kunt er ook voor kiezen om water bij de wijn te doen en je tolerantie voor de afwas bij te stellen. Hoe dan ook gaat het van beide partijen enige inspanning vergen om weer bij elkaar te komen.
Content zijn
Geluk is zonder blad voor de mond een idioot begrip. Geluk is iets dat feitelijk niet bestaat. En het najagen van geluk is een levenslange rit van teleurstellingen en potentiële depressie. Om dat te begrijpen, kunnen we geluk beter content zijn noemen; het tevreden zijn in dit moment.
Nu zie je misschien dat het najagen van tevreden zijn in dit moment zinloos is. Hoe kun je naar iets handelen dat je alleen in dit moment kunt vinden?
Vaak associëren we “geluk” met meer van iets dan we nu hebben. Meer gezondheid; geld; aanzien. Dat zijn geen zaken die eindig zijn. Als je eenmaal je schuld hebt afbetaalt, hoe voorkom je dan dat je dezelfde fout maakt? Of als je eenmaal die auto hebt gekocht waar je jaren naar uit hebt gekeken, wil je dan niet stiekem die shiny nieuwe koets hebben die jou net inhaalt op de snelweg?
Routines Breken met Hulp (van de Smartshop)
Denk eens na over wat we hierboven schreven. Leg je telefoon even weg en neem 5 minuten niks doen om je bewust te zijn van de gedachten in je hoofd die andere dingen willen dan wat je hier en nu hebt. Bemerk dat je je oncomfortabel voelt bij deze gedachten. Dat is prima. Het is okee om buiten je comfort zone te treden. Dat zorgt er namelijk voor dat ie groter wordt. En dat is precies het doel: zorg dat je comfort zone groter wordt door jezelf te forceren erbuiten te treden.
Een van de manieren om jezelf eens goed buiten je routine te zetten, is om een keertje te trippen. Paddo’s en magic truffels bevatten onder andere psilocybine; een psychedelische stof die in je hersenen iets heel bijzonders doet. Het zet namelijk alle patronen en routines op pauze, waardoor je vier tot zes uurtjes een geheel andere manier van denken krijgt. Een van de symptomen daarvan is dat licht en geluid vrijwel ongefilterd binnen komen, waardoor je brein het met moeite probeert te ordenen. Dat is de reden dat het lijkt of je door een kaleidoscoop kijkt. Hoe hoger de dosering, des te kleurrijker het wordt.
Maar hoe hoger de dosering, hoe confronterender de trip. Je kunt jezelf behoorlijk tegenkomen in zo’n trip. Moeilijke, diepe vragen komen naar voren. Terug naar goede voornemens, kun je jezelf afvragen waarom je eigenlijk alcohol drinkt. In het dagelijks leven zal die vraag te dichtbij komen en ben je geneigd te grijpen naar de fles. Dat is een voorbeeld van het verdedigingsmechanisme van alles wat jou, jou maakt; je ego. En dat ego houdt zichzelf je leven lang in stand. Ook na de intense trip komt ie langzaam maar zeker weer terug.
Dat neemt niet weg dat een trip op magic truffels waanzinnig kan zijn. Dit inzicht in combinatie met de kleurenpracht is echt iets om in je leven te hebben geprobeerd. Doe het overigens wel verantwoordelijk; zorg dat er een nuchtere tripsitter bij je is en neem nooit iets anders in, in combinatie met truffels of paddo’s.
Bronnen:
- [1] ING, “Gezonde goede voornemens zijn populair”, https://nieuws.ing.nl/nl-NL/189746-gezonde-goede-voornemens-zijn-populair 30 dec 2016.
- Lembke, Anna. Dopamine Nation. 24 aug 2021. Dutton.
- Harris, Sam. Waking Up. 10 sep 2015. Ballatine Books.
- Huberman, Andrew. “Goals Toolkit: How to Set & Achieve Your Goals | Huberman Lab Podcast” 28 aug 2023.