Klantendienst
8 Levensbedreigende Ziektes bij Wietplanten
Ook bij levensbedreigende ziektes geven de bladeren inzicht. Elke ziekte heeft namelijk specifieke symptomen. In dit artikel gaan we dieper in op hoe jij deze ziektes herkent, voorkomt en belangrijker bestrijdt. De ziektes:
- Spint
- Bladluis
- Wolluis
- Slakken
- Echte én valse meeldauw
- Trips
- Bladmineerder
- Varenrouwmug
Wat de symptomen van een ziekte onderscheidt ten opzichte van een tekort in de voeding, is dat de symptomen vaak als een raket verergeren. Het begint bijvoorbeeld met een klein wit vlekje en een week later is de hele plant wit van de schimmel. Schimmels en insecten kunnen zich in een rap tempo vermenigvuldigen en vrij letterlijk de wietplant opeten.
1. Spint
“Help! Spinnenwebben in mijn wietplant!” Ook al lijkt jouw wietplant bedolven onder de spinnenwebben, het is niet zo. Was het maar zo. Spinnen zijn roofdieren en eten veel van de voorkomende insecten op wietplanten. Nee, wanneer jouw wietplant onder spinnenwebben lijkt te zitten, is dit dankzij spint. Spint is funest voor jouw wietplant. Het is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door onder andere de bonenspintmijt (Tetranychus urticae); in de volksmond spint.
Spint: de Plantenbloedzuiger
Spint bouwt binnen de kortste keren een heel netwerk van fijne rag die de wietplant verstikt. Deze rag is dé handtekening van de spint. Hieraan herken je onder andere deze vervelende beestjes. Echter, dat jouw wietplant langzaam wordt verstikt is niet eens het ergste.
Het ergste voor de wietplant is dat spint zich voedt aan jouw wietplant. Het is een plantenbloedzuiger. Spint voedt zich aan de onderkant van de wietbladeren. Aan de bovenkant van de wietbladeren zie je piepkleine, donkere, plekken. Deze plantenbloedzuiger doet zich tegoed aan de transportvloeistof (floëem) van de wietplant. Daardoor komen belangrijke bouwstoffen van de wietplant niet meer op de plaats waar de plant het nodig heeft. Het gevolg? Wietbladeren vallen uit en de opbrengst zal ernstig verlaagd en vervuild zijn. In het ergste geval sterft de wietplant.
Spint Voorkomen
Uiteraard wil je dat jouw geliefde wietplant deze horror bespaard blijft. Gelukkig zijn er twee dingen waar spint niet van houdt:
- Lage temperaturen
- Luchtvochtigheid
Echter, een wietplant houdt ook niet van lage temperaturen. Wiet houdt net als spint van een lekker warme omgeving. Hierdoor is het verlagen van de temperatuur geen oplossing. Houd in plaats daarvan de luchtvochtigheid rond de wietplant op peil. Zorg voor een maximale luchtvochtigheid in de groeifase en 40% tot 60% tijdens de bloeifase van de wietplant.
TIP: zet een bakje water op de radiator om de luchtvochtigheid te verhogen en gebruik een hygrometer om de luchtvochtigheid te beoordelen.
Spint Bestrijden
Slaat het noodlot toe en heeft jouw wietplant te kampen met spint? Geen paniek. Jouw wietplant kan nog gered worden. Zo kun je spint ecologisch oplossen door een alternatief aan te bieden. Een goed voorbeeld hiervan is een krop sla en de grond behandelen met knoflookextract.
Stap 1. Bied een Alternatief
Hang de krop sla boven de wietplant op. Steek een paar satéprikkers in de krop sla en zorg dat deze verbonden zijn met de wietplant. Je bouwt als het ware een brug tussen de wietplant en de krop sla.
Stap 2. Knoflook
Zoals elk vampierenverhaal vertelt: bloedzuigers houden niet van knoflook. Dit geldt ook voor spint. Spint vindt de knoflookgeur maar niks. Door de grond te behandelen met knoflookextract krijgt de plant een knooflookachtig luchtje. Maak je geen zorgen. Voor ons is de geur niet sterk genoeg om op te merken. Je wiet gaat niet naar knoflook smaken als je er later een vette joint mee draait. Spint daarentegen, is er heel gevoelig voor en gaat liever op zoek naar iets anders. Bijvoorbeeld de krop sla. Binnen een dag of twee zijn de meeste beestjes over de satéprikkers naar de sla gelopen en kun je de krop sla gewoon weggooien. Herhaal indien nodig.
Spint maar ook trips (later behandeld) vinden die geur van knoflook maar niks. Plant daarom gerust wat teentjes knoflook rond de wietplant.
Hardnekkige of acute Spint?
Binnen korte tijd je wietplant vol met spint? Je kunt spint ook bestrijden door natuurlijke vijanden te introduceren als roofmijten, roofwantsen of galmuggen. We raden je af om chemische bestrijdingsmiddelen in te zetten. Deze middelen wil je namelijk niet in de bloemtoppen hebben.
2. Bladluis
Bladluis (Aphidoidea) zijn miniatuur insecten die gaten in het blad eten. Ze komen voor in zwart, grijs, groen en oranje. Toch maakt de kleur weinig verschil in hoe vervelend ze zijn voor het kweken van wiet.
Bladluis Bestrijden
Bladluis is prima te bestrijden met natuurlijke vijanden. Gaasvliegen, sluipwespen en lieveheersbeestjes zijn welkome gasten. Deze natuurlijke vijanden zijn gemakkelijk online te bestellen.
Liever geen aanvullende insecten in je kweekomgeving? Spoel dan de wietplant af met koud water. Daar kunnen bladluizen slecht tegen. Je zal het een paar keer moeten herhalen voordat de bladluis het hazenpad kiest, maar het is de meest eenvoudige manier om bladluis te bestrijden.
Foto: Jared Belson
Bladluis Voorkomen
Het mooiste is natuurlijk als je nooit last van bladluis krijgt. Gelukkig is bladluis echt een probleem dat zich kenmerkt voor de buitenplant. Bladluizen houden niet van geurige planten als bieslook en citroengras. En laten dat nu ook plantjes zijn die het prima binnen doen. Zet er een beetje kruiden naast in een potje om bladluis te voorkomen.
3. Wolluis
Wolluizen (Pseudococcidae) heb je net als bladluizen in alle soorten en maten. Bij een wolluis infectie lijkt de wietplant vol te zitten met witte spikkels. De luizen, eitjes en larven zijn allemaal wit van kleur. Wolluis eet het sap (floëem) van de wietplant door zich in de plant te bijten. Daardoor krijgt de wietplant moeite om essentiële bouwstoffen naar de juiste plekken te sturen. Hoe langer de wietplant opgezadeld is met wolluis hoe groter de kans dat de wietplant ermee ophoudt.
Wolluis Bestrijden
Wolluizen zijn in tegenstelling tot bladluizen aardig op hun gemak in de kou. Afspoelen met koud water heeft hierdoor niet veel zin. Wolluizen stoten water af met hun lichaam, waardoor ze lastig te verwijderen zijn met water of bestrijdingsmiddelen. Wat werkt er dan wel?
Wolluizen…
- delen dezelfde natuurlijke vijanden als bladluizen: gaasvliegen, sluipwespen en lieveheersbeestjes.
- zijn geen fan van koriander en ui. Zet een uitje dichtbij in de grond (maar niet in dezelfde pot) en de geur verjaagt de luizen.
- Aubergine en aardappels daarentegen, vinden de wolluizen heerlijk! Je hebt vast wel een aardappel over om in een ander potje te stoppen en die dichtbij te zetten. Zit de aardappelplant vol? Voer hem dan deskundig af en herhaal tot de witte beestjes zijn vertrokken.
4. Slakken
Binnen komen ze niet veel voor, maar buiten des te meer. Slakken eten je wietplant met huid en haar op.
Slakken Bestrijden
Ook voor slakken kun je het beste een lekkerder alternatief aanbieden. Zet een veel lekkerder plant in de buurt van de wietplant, zoals de hosta. Hierdoor voorkom én los je slakkenplagen op. Geen lekkere plant in de buurt? Leg dan verder op (een restantje van) een krop sla op de grond. Slakken zullen met een rotgang (nou ja, voor slakken dan) rechtsomkeert maken.
Een andere oplossing voor een slakkenplaag is door de wietplanten af te zetten met kopertape. Plak het bijvoorbeeld rond de bloempot. Slakken hebben een hekel aan koper en zullen er niet overheen kruipen.
De hosta (rechts) werd het doelwit van de slakkenplaag, terwijl de wietplant ernaast (links) onaangetast blijft.
Slakken of Schimmel?
De kalkresten van een slakkenspoor kan soms lijken op schimmel. Hoe weet je nu of je met een slakkenplaag te maken hebt of met schimmel? Het grootste verschil tussen een slakkenspoor en schimmel is dat je een slakkenspoor kunt volgen. Het spoor is een soort sluiproute door de plant heen. Bij schimmel is dit niet het geval. Schimmels dalen her en der neer op de wietplant vanuit de lucht.
Geen schimmel, maar een oud slakkenspoor. Zie ook het kenmerkende grote gat in het blad linksonder.
5. Meeldauw
De meest voorkomende schimmelinfectie bij wietplanten is meeldauw. Meeldauw begint vaak met wit-grijze vlekjes op de schutbladeren van de wietplant. Naar verloop van tijd worden de wietbladeren spierwit. Inclusief je oogst.
Echte of Valse Meeldauw?
Er heerst veel verwarring tussen valse- en echte meeldauw. Beide schimmels zijn funest voor de plant, maar de schimmels ontstaan op verschillende manieren en de bestrijding is net even anders.
Echte Meeldauw - Witziekte
Echte meeldauw (witziekte) ontstaat op de bovenkant van het wietblad. Het ziektebeeld van de beginnende poederachtige aanslag evolueert in een witte pluis dat de hele wietplant kan bedekken. Ook de onderkant van het wietblad. Echte meeldauw werkt zich een weg tot in de celwand en slurpt daar de voedingsstoffen en water uit. Het resultaat zijn krullende, verdorde wietbladeren die langzaam afsterven.
In het begin is echte meeldauw eenvoudig van het blad af te poetsen, maar dit is dweilen met de kraan open. Poetsen is alleen voor het onderscheiden van echte meeldauw van valse meeldauw. Valse meeldauw poets je niet van de bladeren. Echte meeldauw voorkomen doe je in eerste plaats door goed te ventileren en de planten niet te dicht op elkaar te planten. Verder heeft echte meeldauw droge omstandigheden nodig om te ontkiemen, dus zorg ook weer voor een juiste luchtvochtigheid en geef bij droogte ruim water.
Echte Meeldauw Bestrijden
Het bestrijden van echte meeldauw kun je doen door de wietplanten met een schimmeldodend (fungicide) bestrijdingsmiddel te bestuiven of de geïnfecteerde plant met een oplossing met zwavel te bestuiven. Zo’n bestrijdingsmiddel tegen echte meeldauw is commercieel verkrijgbaar.
Echter, hoef je niet per se een bestrijdingsmiddel te gebruiken. Je kan er ook zelf een maken. Gebruik één deel melk op negen delen water. De proteïnen in de melkspray breken de schimmels af. Let wel op dat je de wietplant bij deze remedie in de volle zon zet. Alleen zo werkt deze remedie goed. Herhaal het sprayen iedere tien dagen, zodat meeldauw niet nog een kans krijgt om terug te keren. Voor een extra sterke werking, kun je natriumcarbonaat (soda) toevoegen aan de verdunde melk.
Valse Meeldauw - De Bladvlekkenziekte
Naast echte meeldauw, heb je ook valse meeldauw. Valse meeldauw of bladvlekkenziekte ontstaat aan de onderkant van de wietbladeren als een grijze pluis. Deze schimmel groeit in het weefsel van de wietplant, waardoor de vlekken - in tegenstelling tot echte meeldauw - niet van het blad te poetsen zijn. Doordat de schimmel in het weefsel groeit krijgt de bovenkant van de wietbladeren gele, hoekige vlekken. In een later stadium kunnen deze vlekken bruin verkleuren.
Ter illustratie van valse meeldauw zie de vlekken op de bladeren van de plant in bovenstaande foto. Dit is natuurlijk geen wietplant, maar de vlekken zien er precies hetzelfde uit.
Valse Meeldauw Bestrijden
Valse meeldauw kun je bestrijden door de wietplant te bestuiven met een oplossing van kopersulfide. Liever een natuurlijke remedie? Vermaal dan het onkruid heermoes (paardestaart) en los dit op in water. Gebruik 100 gram verse heermoes en laat het 24 uur weken in een liter water. Zeef de plantenresten uit het mengsel en spray het ‘s ochtends op de wietplant.
Zijn de bladeren er erg slecht aan toe? Verwijder deze dan. Een wietblad dat langzaam afsterft, zorgt alleen maar voor onnodige verspilling van water en voeding.
Valse Meeldauw Voorkomen
Voorkomen is beter dan genezen. Helaas heeft valse meeldauw - net zoals de wietplant zelf - vocht nodig om te kunnen ontkiemen. Doordat je de luchtvochtigheid expres op peil houdt voor de wietplant is deze schimmel lastiger te voorkomen. Desalniettemin, zijn er een aantal betrouwbaardere voorzorgsmaatregelen:
- Niet meer water geven dan nodig (lees meer over de basisbehoefte van een wietplant).
- Houd de pot en bodem vrij van onkruid.
- Geef de bodem water en niet over de bladeren heen.
- Zorg voor voldoende ventilatie. Plant de wietplanten niet te dicht bij elkaar.
- Geef ‘s morgens water - dan droogt de wietplant sneller op en krijgen schimmels minder kans.
6. Trips
Terug naar de insectenplagen bij de wietplant. Jammer genoeg zijn we er nog niet van af. Tripsen (Thysanoptera) zijn net als wolluis en spint vervelende sapzuigers.
Deze microscopisch kleine insecten zijn bijna niet te zien met het blote oog. Toch is het herkennen van een tripsenplaag vrij eenvoudig. Trips laat namelijk onregelmatige zilver- of goudkleurige vlekken achter op wietplanten. In het licht lijken de vlekken zelfs te schitteren, waardoor ze iets weg hebben van miniatuur slakkensporen. Het patroon op het blad lijkt bij een heftige plaag een beetje op willekeurige, kleine camouflagepatronen.
Trips Bestrijden
Trips op de wiet? Zowel de larven als volwassen tripsen prikken in de cellen van gezonde planten. Als trips zich tegoed doen aan de bloemknoppen, kunnen er vreemde vergroeiingen ontstaan. Na verloop van tijd zal de plant uitdrogen en sterven. Alle sapzuigende insecten vertonen dit ziekteverloop, en ook de bestrijding is hetzelfde. Introduceer natuurlijke vijanden: roofwants, roofmijt of lieveheersbeestjes.
Maak je liever geen gebruik van natuurlijke vijanden? Gebruik dan zogenaamde blauwe vangplaten. Trips komen graag op de blauwe kleur af. Echter, doordat deze platen bewerkt zijn met lijm blijven de trips plakken. Hang daarom deze platen boven de wietplant op en je probleem lost zichzelf op.
Trips Voorkomen
Liever trips voorkomen? Ook voor trips geldt dat de insecten niet van knoflook houden. Een paar teentjes knoflook in de pot of in de aarde werken goed tegen zowel trips als spint.
7. Bladmineerder
Help! Heb je gekke bruine kringetjes op jouw wietplant? Dat is een bladmineerder. Deze mijnbouwers van de insectenwereld maken een waar gangenstelsel in het wietblad. Het is alsof een mol in het blad heeft huisgehouden. Gangen (sporen) van de bladmineerders zie je dan ook aan beide kanten van het blad.
Een bladmineerder is geen insectensoort, maar een verzamelnaam voor larven van bepaalde bladwespen, motten, vliegen en kevers die het binnenste van het blad het lekkerst vinden. De gangen die de beestjes achterlaten zijn wit, geel of bruin van kleur.
Bladmineerders Bestrijden
Tegen de tijd dat je zichtbare sporen van de bladmineerder ziet, is het te laat. Het kwaad is al geschied. Het goede nieuws is dat het niet erger hoeft te worden. Meestal blijft het bij enkele gangetjes. Daarnaast komt de bladmineerder vaker voor op fruitbomen dan op wietplanten.
Desalniettemin, kun je zeker wel wat doen tegen deze bladmineerders. Introduceer de natuurlijke vijand van deze insecten: de sluipwesp. Het is verreweg de beste bestrijding tegen deze wietslopers zonder dat je de kostbare toppen vol hoeft te spuiten met chemicaliën.
8. Varenrouwmug
Een minder veel voorkomende plaag is de varenrouwmug (Sciara analis). Deze 3 mm grote muggen zijn niet bijzonder schadelijk voor je wietplant, maar enkele muggen kunnen in een week tijd wel honderden eitjes leggen. De larven die daaruit komen zijn wel degelijk schadelijk voor de plant. De larven doen zich tegoed aan de wortels van de wietplant. Vooral de wortels van jonge wietplanten.
Hoe Herken je de Varenrouwmug?
Een varenrouwmug is niet groot en de schadelijke larven verblijven in de grond. Dus waar herken je een varenrouwmug plaag aan? Als de wortels beginnen te lijden aan de knabbelende larven, zie je dit terug in het het wietblad. Wietbladeren worden bleek, krijgen bruine, afgestorven randen en bladeren beginnen te hangen en te draaien. Dezelfde symptomen als een flink tekort aan stikstof of zink. Echter, wanneer je je vinger even op een paar plaatsen in de grond steekt, vliegen er in paniek een stel muggen weg. Als dit gebeurt, is het hoog tijd om maatregelen te treffen.
Varenrouwmug Bestrijden
De meeste muggen kun je voorkomen door geen water en dode plantenresten te laten staan in de pot. Dat geldt ook voor de varenrouwmug. Ecologisch bestrijden doe je door een flinke hoeveelheid kaneel op te lossen in water. Kaneel lost makkelijker op in heet water, maar laat het eerst afkoelen voordat je de grond ermee behandelt. De natuurlijke vijand van varenrouwmuggen zijn nematoden (oftewel aaltjes).
Meer Weten? Ga Terug Naar de Basis!
Wietplanten krijgen tijdens hun leven nogal wat te verduren. Van schimmelinfecties tot ongenode gasten met te veel pootjes. Gelukkig, is er vrijwel altijd iets aan te doen. We hopen dat deze reeks artikelen je iets wijzer heeft gemaakt over veel voorkomende problemen bij wietplanten.
Zorg in eerste instantie dat de basis goed is. Pak het artikel over de basis van wiet kweken er nog eens bij. Water, aarde, lucht en omgeving goed? Kijk dan eens naar specifieke tekorten in de voeding van de plant. Vreemde plekjes of beestjes? Dan is de kans groot dat het één van de besproken ziektes of plagen is.
Lees ook: cannolator gebruiksaanwijzing 5 eenvoudige wietrecepten vaporizer meestgestelde vragen over vaporizers